تفاوت عدل و قسط
تفاوت قسط و عدل
واژه های «قِسط» و «عدل» به عنوان دو کلمه مترادف به جای یکدیگر قرار می گیرند و چون ترادف و هم معنا بودن این دو واژه شهرت دارد، غالباً در به کارگیری این دو، توجهی به تفاوت کاربرد آنها نمی شود. لکن گاهی کلمه «قسط» در موردی به کار می رود که باید حقّ کسی را به طور شایسته و بایسته منظور داشت، ولی «عدل» به معنای «مساوات» است که در موارد خاص به کار می رود؛ مثلاً: کسی که به بازار می رود تا برای فرزندانش لباس تهیه کند، و طبق نیاز برای فرزند دو ساله و ده ساله و هجده ساله لباسهایی خریداری می کند، او اگر چه از حیث محبت با فرزندان «عادلانه» (تساو) برخورد می نماید، ولی برای آنان لباس یک اندازه نمی خرد و یا نمی دوزد. بدون تردید لباس بچه دو ساله با هجده ساله مساوی نیست، ابراز محبت مساوی پدر نسبت به فرزندان با کلمه های «عدل» و عدالت توصیف می شود و در مورد تفاوت لباس آنها کلمه قسط به کار می رود. همچنین اگر دو نفر یکی متهم و دیگری شاکی به محکمه مراجعه کنند، قاضی به اصطلاح رایج، هر دو را به یک چشم نگاه می کند (و به طور عادلانه و تساوی )، نوع برخورد، دادن فرصت اظهارنظر و دفاع از خود، همچنین مسائل دیگر را به طور تساوی منظور می دارد (مورد عدل )، ولی هنگامی که می خواهد حکم صادر کند، طبق موازین، یکی را روانه زندان و دیگری را آزاد می کند (مورد قسط ). در اینجا با توجّه به قضاوت قاضی، کلمه «عدل» در مورد اول، و کلمه «قسط» بیشتر در مورد دوم به کار می رود. البته کلمه قسط به معانی دیگر، از جمله: به معنای «ظلم» نیز آمده است( وَأَمَّا ا لْقَسِطُونَ فَکَانُواْ لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ).** جن / 15.***
